Leenspelers in het voetbal: goed… in homeopathische doses

Leenspelers in het voetbal zijn niet altijd succesvol. Maar in sommige gevallen kunnen ze een goede deal zijn voor alle drie de partijen: de speler, de eigen club en de club die de speler op huurbasis aanneemt. De aankoopoptie is vaak de kers op de taart.

Naast permanente transfers voor steeds exorbitantere bedragen, vormen uitleenbeurten ongetwijfeld een categorie op zich in het moderne voetbal. Een categorie die zelf ook weer uit verschillende classificaties bestaat. Het gaat meestal om clubs met financiële problemen.

Een club wil een speler huren omdat het een specifiek profiel nodig heeft, maar kan hem niet betalen. De uitlenende club, aan de andere kant, wil speeltijd geven aan een speler die het niet kan gebruiken. En meestal is het contract duur. Uitleenbeurten worden meestal met spoed aangegaan, vaak tijdens de transferperiode van januari.

Leenspelers zonder koopoptie: je kunt niet van twee walletjes eten

Een club heeft een speler nodig, maar heeft niet het geld om hem permanent te kopen. Dus kloppen ze aan bij een andere club, die de leenspeler, als ze hem op dat moment niet gebruiken, voor zes maanden of een jaar verhuurt zonder koopoptie. De uitleenclub zal blij zijn om van een speler af te komen die ze een paar maanden niet kunnen gebruiken, terwijl ze hem wat speeltijd aanbieden. Als het nog steeds in de speler gelooft, zal de uitlenende club geen koopoptie in de deal opnemen om er zeker van te zijn dat het zijn speler terugkrijgt aan het einde van de uitleenperiode. Van haar kant neemt de club die profiteert van de uitleenbeurt geen financieel risico, terwijl ze tegelijkertijd de speler heeft die ze op een bepaald moment absoluut nodig heeft.

Als het niet loopt zoals gehoopt, verliest de club financieel vrijwel niets. Als daarentegen alles volgens plan verloopt, heeft de speler in kwestie een sportieve meerwaarde opgeleverd. De club die eigenaar is van de speler zal zich in de handen wrijven van trots omdat ze een speler hebben teruggebracht die een paar maanden eerder zijn waarde aan het verliezen was. De club aan wie de speler werd uitgeleend, zal het daarentegen betreuren dat ze de speler die hen voldoening gaf niet konden kopen. Maar dat is onvermijdelijk bij een uitleenbeurt zonder koopoptie. Het is moeilijk om van twee walletjes te eten.

Leenspeler met koopoptie is vaak de kers op de taart, zoals met Oshimen bij Charleroi

De uitlenende club biedt de leasende club de kans om de speler te kopen als die tevreden is met hem. Er wordt vooraf een aankoopprijs vastgesteld. Dit is aantrekkelijk voor de club waaraan de speler wordt uitgeleend omdat het geen risico neemt. In zekere zin is het de kers op de taart. Of de club is na een paar maanden tevreden met de speler en koopt hem. Of de speler bevalt hen niet en ze sturen hem terug naar zijn eigenaar. De uitlenende club kan op zijn beurt gefrustreerd zijn dat zijn speler eindelijk ergens anders is ontploft. Maar als ze een optie tot koop hebben geaccepteerd tijdens de onderhandelingen, dan is dat omdat ze niet meer echt in de speler geloofden. Dus moeten ze blij zijn, ondanks alles, om een transfersom te ontvangen voor een speler die ze niet meer nodig hadden.

Charleroi heeft dit soort transacties vaak goed begeleid. Dit was met name het geval met Victor Oshimen, voor wie de Carolo’s een optie tot koop bedongen. Gezien de kwaliteiten van de speler was Charleroi er vanaf het begin bijna zeker van dat ze de spits voor twee of drie keer de prijs zouden kunnen verkopen als ze de optie zouden uitoefenen. Hoe dan ook, je moet niet alleen flair hebben, maar ook lef. Wolfsburg wilde Oshimen gratis uitlenen, maar KV Mechelen durfde niet. Zulte Waregem en Brugge ook niet, die vermoedden een medisch probleem. Charleroi daarentegen ging ervoor. En ze wonnen de jackpot (+- 22M).

Leenspelers met verplichte koopoptie: het voorbeeld van Saelemaekers bij AC Milan

Een uitleenbeurt met verplichte koopoptie is een verkapte transfer. Of beter gezegd, een transfer die een paar maanden of een jaar wordt uitgesteld totdat de overnemende club de middelen heeft om het bedrag van de transactie te betalen.

Dit wordt vaak gedaan in het kader van financial fair play, waarbij de club die de speler wil kopen financiële normen moet respecteren en een verbod krijgt om op een bepaald moment een transfer te maken. Dit was in 2020 het geval bij de transfer van Alexis Saelemaekers naar AC Milan. Uiteindelijk betaalde de Italiaanse club twee keer 3,5 miljoen voor de Anderlecht-speler.

Het uitlenen van een niet-EU-speler: het geval van Lukebakio

Wanneer een Engelse club bijvoorbeeld een speler van buiten de EU koopt die niet in Engeland mag spelen omdat hij geen international is, zal het hem uitlenen aan een ander land. Het doel is dat de speler in kwestie elders uitblinkt en international wordt. Dan kunnen ze terugkomen en in de Premier League spelen. Dit kan ook een Franse club zijn.

De regels zijn streng en niet altijd makkelijk te begrijpen. Zo kreeg de huidige Rode Duivel Lukebakio een speelverbod voor Toulouse, aan wie Anderlecht hem had uitgeleend. Hoewel de club van Toulouse dacht een speler met dubbele nationaliteit te huren, had Lukebakio alleen een Congolees paspoort. Daardoor stond hij niet op de lijst van spelers van buiten de EU die voor Toulouse mochten spelen.

Soms is het gratis, maar Lukaku huren kost tussen de 5 en 8 miljoen per jaar!

De uitleenclub is vaak bereid om veel moeite te doen om van een speler af te komen die hen veel geld kost en die zich niet thuisvoelt. Toen Perisic werd uitgeleend aan Roeselare, was de enige voorwaarde dat hij speelde. Sochaux betaalde zijn salaris. Allemaal in het voordeel van Roeselare, dat alleen bonussen en accommodatie moest betalen. Een kleine, onschuldige uitleenbeurt die leidde tot een grote carrière voor de Kroatische spits.

Het is niet ongebruikelijk dat het salaris wordt gedekt door de uitlenende club. Uitleenbeurten kunnen echter ook als een pakketdeal worden geregeld. De club die de speler huurt, betaalt een vast bedrag om de speler zes maanden of een jaar tot zijn beschikking te hebben. Dit is dit seizoen het geval bij Roma, dat Chelsea 5,8 miljoen betaalde om Romelu Lukaku te contracteren. In de zomer van 2022 betaalde Inter de Blues 7,8 miljoen voor een uitleenbeurt van een jaar. Chelsea doet zijn best om hun investering terug te verdienen. Tweeënhalf jaar geleden betaalde de Engelse club 113 miljoen voor de permanente transfer van de topscorer aller tijden van België.

Overdaad schaadt alles, besefte Anderlecht

Anderlecht zat tot voor kort in financieel zwaar weer en heeft het aantal leningen opgedreven in een poging om rond te komen. De aanvallers Nmecha, Zirkzee en Kouamé waren allemaal grote sportieve successen. Maar omdat deze leningen werden afgesloten zonder koopoptie, moest RSCA elke zomer systematisch alles opnieuw opbouwen.

Op een gegeven moment ging dat mis met de mislukkingen van Silva en Esposito. Nu de financiële situatie beter is, geven de Mauves de voorkeur aan permanente transfers of uitleenbeurten met koopoptie. In het belang van goed management moeten de uitleenbeurten zonder koopoptie de uitzondering blijven.

Zirkzee en Nmecha haalden het beste uit hun Mauves-seizoen

Het is nooit makkelijk om een speler te overtuigen om de ene club te verlaten en naar een andere club te gaan. Vaak is de speler in kwestie teleurgesteld en heeft hij onvermijdelijk het gevoel dat hij een stap terug doet. Sommige spelers, die geen echte keuze hebben, komen in hun nieuwe omgeving aan met hun voeten stevig op de grond. Of, zelfs met de beste wil van de wereld, slagen ze er gewoon niet in om zich in te werken omdat ze ritme missen. Ze hebben amper de tijd om hun draai te vinden voor het seizoen al voorbij is. Bij Anderlecht waren de uitleningen van Marin, Djuricic en De Zeeuw, vóór die van Silva en Esposito, mislukkingen onder vele anderen.

Sommige spelers worden jaar na jaar uitgeleend en zakken beetje bij beetje weg. Uiteindelijk bereiken ze het einde van hun contract. Dit was het geval met Musonda Jr, die ook gehinderd werd door blessures.

Aan de andere kant kan een speler die in de put zit, exploderen in een nieuwe omgeving. De speler die van de drie partijen altijd het minste risico neemt op uitleenbasis, zal de grote winnaar zijn.