Kan de affaire Lassana Diarra het wereldvoetbal op zijn kop zetten?

Net als Jean-Marc Bosman in 1995 heeft de voormalige Franse international het wereldvoetbal voor de rechter gedaagd om de transfer van spelers aan te moedigen die door hun werkgevers worden geblokkeerd. De recente beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie kan het gezicht van het moderne voetbal veranderen.

Zal de naam van Lassana Diarra, net als die van Jean-Marc Bosman in 1995, de transfergeschiedenis ingaan? Zal hij deze hoogst ongebruikelijke markt opnieuw drastisch veranderen? Op 4 oktober heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een uitspraak gedaan die zeker voor opschudding zal zorgen. Zo niet een aardbeving. In de zaak “Lassana Diarra”, waarin de speler het opneemt tegen de FIFA, oordeelde het Hof dat bepaalde FIFA-regels over transfers van spelers in strijd zijn met de wetgeving van de Europese Unie.

Diarra geblokkeerd voor transfer

Lassana Diarra staat centraal in deze rechtszaak. Als voormalig Frans international (34 caps) speelde hij voor Chelsea, Arsenal, Real, Marseille en PSG. Hij speelde ook voor Lokomotiv Moskou, de club die hij in 2014 wilde verlaten. Tegen elke prijs. Teleurgesteld door zijn prestaties besloot zijn Russische werkgever hem te korten op zijn salaris. Diarra accepteerde dit niet en wilde een overstap naar Inter forceren. Het probleem is dat Lokomotiv hem blokkeert volgens de Player Status and Transfer Regulations (PSTR) van de FIFA. Volgens de wereldvoetbalbond mag een voetballer een club waaraan hij zich heeft verbonden niet vrij verlaten tot het einde van zijn contract. Als alternatief zijn ze verplicht om de volledige verschuldigde vergoeding te betalen tot het einde van hun contract.

Zware straffen voor gedwongen transfers

Op dezelfde manier kan elke club die een speler wil aantrekken die op deze manier geblokkeerd is, hoofdelijk veroordeeld worden tot het betalen van deze vergoeding en verschillende bijkomende kosten. Zoals bijvoorbeeld het vinden van een vervanger van gelijke waarde. Daarmee stellen ze zich ook bloot aan zware sportieve sancties, die zelfs kunnen gaan tot een verbod op aanwerving. Dit spel van beïnvloeding is gevaarlijk voor beide partijen en de speler is vaak het slachtoffer. Lokomotiv Moskou eiste destijds ongeveer 20 miljoen euro van Diarra. De Fransman kreeg een speelverbod van anderhalf jaar.

Bosman-advocaat, Me Dupont, te hulp geroepen

In 2015 kwam Charleroi in het nieuws in een poging om een grote klapper te maken. Hoewel ze goede vooruitgang hadden geboekt in deze netelige kwestie, wilden de bestuurders van de club er zeker van zijn dat ze niet hoofdelijk aansprakelijk zouden zijn voor de forse schadevergoeding die werd geëist. Omdat ze er niet in slaagden de nodige garanties te krijgen, trokken ze zich uiteindelijk terug uit de zaak. Uiteindelijk vond de speler pas een paar maanden later een nieuwe baan in Marseille, nadat hij zelf €10,5 miljoen had betaald aan Lokomotiv. Daarom wilde hij naar de rechter stappen en schakelde hij twee Belgische advocaten in die gespecialiseerd zijn in internationaal voetbalrecht, Martin Hissel en Jean-Louis Dupont. De eerste zat al achter het Bosman-arrest.

Gelijke kansen geschonden in de ogen van de FIFA

Vandaag heeft de uitspraak van het Europees Hof van Justitie dit systeem in twijfel getrokken, dat spelers opsluit in B-kernen (in het beste geval), zonder de mogelijkheid om hun beroep uit te oefenen waar ze maar willen. De financiële belangen zijn enorm voor de clubs, de spelers en ook de makelaars, die optimaal profiteren van een lucratief systeem van dure transfers. De machtige FIFA heeft van haar kant het argument van “gelijke kansen” gebruikt, dat met voeten getreden zou worden als de spelers weer aan de macht zouden komen. Volgens de FIFA zou een totale liberalisering van de transfermarkt vooral de rijkste clubs bevoordelen. Zij zouden in staat zijn om systematisch de beste spelers van rivaliserende clubs te kopen. Of die clubs het daar nu mee eens zijn of niet.

Wat zijn de gevolgen voor de toekomst?

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft dit argument verworpen. Het stelt echter wel dat de FIFA zich kan laten leiden door dwingende redenen van “algemeen belang” om een zekere stabiliteit in het personeelsbestand te garanderen. Hoe deze belangrijke uitspraak in de praktijk zal worden toegepast, valt nog te bezien. In de komende maanden zullen spelers niet per se vrij zijn om te vertrekken naar de clubs van hun keuze. Er zullen echter ongetwijfeld geleidelijke aanpassingen plaatsvinden, of het nu gaat om kortere contracten of een duidelijkere omschrijving van compensatie voor contractbreuk.